Ks. Feliks Bolt

Ks. Feliks Bolt

Urodził się w Barłożnie na Kociewiu. Egzamin dojrzałości zdał w chojnickim gimnazjum. Potem podjął studia teologiczne w Monasterze. Następnie studiował w Monachium i Pelplinie, gdzie w 1891 roku otrzymał święcenia kapłańskie.

Pracował jako wikariusz w Wielu, Brusach, Raciążu, Śliwicach. W 1929 roku otrzymał nominację na objęcie probostwa w Srebrnikach pod Kowalewem Pomorskim. Tu został aresztowany 24 października 1939 roku przez hitlerowców. Następnie więziono go w obozie w Stutthofie, gdzie zmarł 7 kwietnia 1940 roku.

W okresie zaborów, we wszystkich placówkach gdzie pracował jako ksiądz prowadził bardzo ożywioną działalność narodową wśród Polaków. Pracując w Brusach, nawiązał kontakt z znanym społecznikiem z Wielkich Chełmów – Stanisławem Sikorskim. W 1898 roku obaj oni zorganizowali Spółdzielnię „Kupiec” w Brusach. Spółdzielnia ta zajmowała się handlem materiałami tekstylnymi. Ponadto zmierzała do wyeliminowania handlu bławatnego Niemców i współpracujących z nimi Żydów. Z czasem na Pomorzu zaczęły powstawać filie „Kupca”. Interes „szedł” tak dobrze, że wkrótce Bolt i Sikorski powołali do życia drugą spółkę w Brusach, pod nazwą „Bazar”. Przedmiotem działania „Bazaru” – podobnie jak „Kupca” – były zakup i sprzedaż towarów tekstylnych i według relacji mu współczesnych, powołany został jako spółka uzupełniająca działalność „Kupca”. Obie spółki wychowały liczną kadrę kupiecką, co okazało się szczególnie ważne w chwili odzyskania niepodległości, bowiem pokaźna liczba kupców niemieckich i żydowskich opuściła wówczas powiat chojnicki.

Bolt i Sikorski utworzyli jeszcze jedną w Brusach spółkę, zarejestrowaną pod nazwą „Ceres”. Powstała ona w 1912 roku i zajmowała się handlem artykułami rolniczymi i przetwórstwem. Ks. Feliks Bolt był jednym z inicjatorów powstania w 1912 roku w Chojnicach Polskiej Spółki Wydawniczej „Gazeta Chojnicka”. Ponadto był zaangażowany w latach 1918 – 1920 w działalność Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu. Należał on również do czołowych działaczy politycznych endecji na Pomorzu. W latach 1920 – 22 był posłem na Sejm Ustawodawczy wybranym z listy Związku Ludowo – Narodowego, a później senatorem z ramienia tego ugrupowania. W latach 1903 – 1904 należał do założycieli Spółki Drukarni i Księgarni „Pielgrzym” w Pelplinie. W latach 1935 – 39 był prezesem Rady Okręgowego Związku Spółdzielni Rolniczych i Zarobkowo – Gospodarczych Rzeczypospolitej Polskiej w Toruniu.

Bibliografia:

S. Wierzchosławski, Polski Ruch Narodowy w Prusach Zachodnich w latach 1860 – 1914, Wrocław 1980.

Dzieje Pomorza Nadwiślańskiego od XVII wieku do 1945 roku, pod red. W. Odyńca, Gdańsk 1978.

J. Borzyszkowski, Feliks Bolt (1864 – 1940), w: Ludzie Pomorza lat 1920 – 1939, Gdańsk 1977.

Oprac. K.S.